Elke woensdag komt een groepje predikanten en voorgangers in Noord-Holland samen in Heerhugowaard voor hun Dominee-D-day: een dag om samen aan de preek te werken, mailklussen te doen en te sparren over lastige onderwerpen. ‘Ik geniet er altijd van om hier te zijn.’
Woensdagochtend, tien uur. In Brasserie ‘De zon’ in een nieuwe wijk in Heerhugowaard is het nog rustig. Tegen de wand staan wat kopjes en een thermoskan verse koffie. Paul van der Velde, predikant van de Nederlandse Gereformeerde Kapelkerk in Alkmaar, heet me welkom, wijst waar ik koffie kan halen en vertelt wat de wificode is. Vandaag werk ik een dagje mee met dominees en pioniers uit Noord-Holland, die elkaar elke woensdag hier treffen op hun Dominee-D-day.
‘Het idee achter de naam is dat hier een soort invasie van dominees zou ontstaan’, vertelt Jelle Knol, NGK-predikant in Hoorn. De naam is ook een verwijzing naar het rond de eeuwwisseling populaire televisieprogramma Domino-D-day, dat draaide om het bouwen en omgooien van circuits van dominosteentjes.
De Dominee-D-day is een speels concept dat deze groep voorgangers-vrienden – vandaag zijn er vijf aangeschoven – nu al een aantal jaren bij elkaar brengt. Soms zijn er meer collega’s, niet iedereen is er elke week; je kunt aanschuiven wanneer je wilt. Ook ouderlingen zijn welkom. Veel voorgangers hebben ’s ochtends nog verplichtingen en haken in de loop van de ochtend aan. ‘Het idee is om je studietijd, tijd voor mails en ander werk waar je geen andere mensen voor nodig hebt, op te sparen voor de woensdag’, zegt Van der Velde.
Hij nam het idee van een samenwerkdag mee uit Utrecht, zijn vorige gemeente. ‘Daar werkten we met een klein groepje predikanten en kerkelijk werkers samen een dag in de kerk, met zzp’ers uit de gemeente.’ Het idee daar was om samen de getijden te bidden, om 9 uur, 12 uur en 17 uur. ‘Zo help je elkaar om niet 24/7 aan het werk te zijn.’
Inspiratie
Het wijkcentrum waar de groep samenkomt, is eigenlijk de werkplek van Alrik Vos, pionier in Hart voor Heerhugowaard. In de brasserie komt zijn gemeente ’s zondags samen, met zo’n 150 leden. Doordeweeks zijn er allerhande activiteiten.
‘In deze vinexwijk nemen we een beetje de plek in van de oude dorpskerk’, zegt hij. ‘Door hier te zijn weten de mensen je te vinden.’ De pioniersplek kreeg een aantal jaren geleden de mogelijkheid om het wijkcentrum te kopen. De gemeente en de woningcorporatie wilden ervan af, en kopen was voordeliger dan elk jaar de huur van meer dan een ton ophoesten.
‘Voor pioniersplekken zijn wijkcentra mooie plekken’, zegt Vos. ‘je komt vanzelf met mensen in contact.’ Sommige vrijwilligers uit het wijkcentrum kennen het geloof uit hun jeugd, en gaan nu weer naar de kerkdiensten, die in deze brasserie worden gehouden. Op zondagmorgen wordt daarvoor een wand weggeschoven.
De Dominee-D-day heeft een eenvoudig programma. Vanaf 9 uur ’s ochtends tot 5 of 6 uur kun je aan de slag in de brasserie. Er is een gezamenlijke lunchwandeling. Er zijn gezamenlijke koffiemomenten. En eens in de drie weken bespreken de voorgangers om halftwaalf samen een hoofdstuk uit een boek. Vóór de zomer was dat Dialoog, dans en duel van Kees van Ekris.
‘Deze dagen brengen ons veel goeds’, mailde Alrik Vos toen ik hem vroeg of ik een keertje mocht meedraaien. Wat dan precies? ‘Het brengt me inspiratie. Je leert van elkaar. Voor een pionier of predikant ligt eenzaamheid toch altijd wel op de loer. Hier in Noord-Holland zijn de kerken klein. Dan is het bemoedigend om samen te werken met anderen die in hetzelfde schuitje zitten.’
De samenwerkdag brengt ook afwisseling in de week. ‘In de dagen thuis, in de stilte, kun je meters maken. Maar voor de inspiratie en de uitwisseling van ervaringen is de samenwerkdag meer dan welkom.’
Supermarkt
Er ontstaan vanzelf samenwerkingen rond preken en andere onderwerpen. ‘We hebben wel eens samen een huwelijkscursus gedaan. Soms maken we samen een prekenserie of spreken we af om kerkdiensten te ruilen’, vertelt Vos. Soms worden er ook praktische tips uitgewisseld, bijvoorbeeld over het gebruik van een kerkapp. En van kerkelijke tegenstellingen worden vanzelf de scherpe randjes afgevijld omdat je elkaar goed kent.
Het is halfeen geweest. Paul van der Velde staat op en zegt: ‘Het is tijd, jongens.’ Gebroederlijk wandelt het groepje naar de Vomar, de supermarkt aan de overkant. Daar wordt wat fruit, brood en broodbeleg ingeslagen. Even later zitten we weer binnen en na een halfuurtje lopen we nog een rondje langs de randen van de wijk. De zon schittert op het water van een nabijgelegen plas.
Leon van den Dool, predikant van de hervormde gemeente Broek op Langedijk, is hier vrijwel elke woensdag te vinden. ‘Ik geniet er altijd van om hier te zijn. Het is op een mooi moment, precies midden in de week. Bij het maken van een preek loop je altijd wel tegen een bepaalde vraag aan, als het goed is. Anders is het niet doorleefd. Die vraag kun je dan met anderen bespreken.’
Valkuilen
Zo tegen lunchtijd raakt hij over zijn preek in gesprek met Mario Tafferner, een andere deelnemer. Tafferner komt oorspronkelijk uit Duitsland en is ouderling in de gemeente van Leon. Hij werkt als oudtestamenticus aan Tyndale Theological Seminary in Badhoevedorp. Ook hij is sinds twee jaar regelmatig bij de Dominee-D-day te vinden. ‘Hier vind ik vriendschap met andere mensen van dezelfde leeftijd. We doen allemaal fulltime werk voor God. Ik ben hier geen predikant, maar ik heb toen ik in Amerika woonde en werkte, wel veel gepreekt. Tijd met elkaar hebben en voor elkaar bidden is heel belangrijk.’
De Dominee-D-day is ook een prettig moment om zaken waarin je vastloopt, bij de lunchwandeling even aan een collega voor te leggen, merkt Leon van den Dool. ‘In een kerkelijke gemeente is er altijd wel wat. Als bijvoorbeeld twee mensen ruzie hebben, hoe gaan je die dan allebei ondersteunen? Wat is dan je rol als predikant?’ Van der Dool is blij dat hij over dit soort lastige dilemma’s met collega’s kan sparren.
Het is ook mooi als collega’s je valkuilen kennen, merkt hij. ‘Ze kennen me zo goed hier. Je hebt er geen woorden voor nodig om uit te leggen wat het gemeentewerk inhoudt. Soms bidden we spontaan samen. Je kunt ook wel een vriend bellen, of via sociale media contact met collega’s zoeken, maar dat is toch iets anders.’
Context
En eens in de drie weken is er dus een uurtje boekbespreking. De gezamenlijke besprekingen van hoofdstukken uit Dialoog, dans en duel zorgen voor goede gespreksstof, zegt Van den Dool. ‘Er staan goede handreikingen in. Je wordt je ervan bewust waar je je bevindt als je preekt: in de dialoog of in het duel? De vreugde is misschien nog wel het moeilijkst over te brengen in de preek.’
Het boek stimuleert ook om in gesprek te gaan over de gedeelde context waarin de voorgangers werken. ‘Veel mensen die ik spreek hier in Noord-Holland zijn niet met de kerk bezig. Dat is anders dan waar ik vandaan kom. Als je daar met andere voorgangers over spreekt, kom je op ideeën en kun je teksten anders toepassen.’
Knutselen
Na de lunch is er een groep knutselende kinderen bij gekomen in de brasserie. Ze zijn geconcentreerd bezig met knippen en plakken aan een tafel in de zaal. Het zorgt voor een huiselijke sfeer, terwijl de predikanten verdergaan met hun mails en wat er nog verder af moet.
Leon van den Dool zou elke collega-predikant zo’n Dominee-D-Day gunnen. ‘Je moet als predikant veel keuzes maken. Het mooie van dit soort dagen is dat het altijd voor relativering zorgt. We maken grappen over elkaars karaktereigenschappen. En bij problemen of vragen kun je altijd wel bij iemand terecht.’
Tekst: Nels Fahner
Wil je ook een samenwerkdag starten in jouw omgeving? Of heb je zelf ook zo’n inspirerend samenwerkingsverband waar je graag over wilt vertellen? Laat het ons weten via areopagus@izb.nl