|
|
|
In dit nummer:
Wedergeboorte: nieuwe cursus, Sisyphus of Christus, Samen lezen en
studeren, Correspondentie met een Rwandese collega, Mag ik u voorgaan in
gebed?, Bemoedigingsbijeenkomst predikanten, IZB-Tijding Magazine.
|
|
|
|
|
1.
Wedergeboorte: Nieuwe cursus
De roman Regeneratio van Eva Coolen vertelt het
verhaal van twee meiden van 17 en 18 jaar - ze kennen elkaar van achter
de kassa - die hun oude
leven ontvluchten. Daar hebben ze alle reden toe. Onderweg
gaat het gesprek tussen hen beiden over de ‘andere ik’ die ze zouden
willen worden. Lichaamsidealen spelen een grote rol. Maar ook onvrede met
thuis, misschien ook wel ongewenstheid. ‘Menigeen ging zelf op pad, daar
hij thuis geen vrede had.’
Je gaat je aan die twee meiden hechten, gaandeweg de roman. Tijdens het
wadlopen in Groningen toont de gids een krab die één van zijn scharen
kwijt is, maar precies op die plek is een nieuwe schaar aan het groeien.
‘Regeneratio heet dat’, zo legt hij uit, ‘Wedergeboorte. Herschepping.
Herleving.’
Het is intrigerend wat er in zo’n roman
gebeurt, vanuit theologisch perspectief. Zou het zo kunnen zijn dat veel
literatuur in essentie zich bezighoudt met grondvragen van ons menselijk
leven? Kun je door een goede lezing hiervan misschien ook taal opdoen
voor de grondwoorden van het christelijk geloof? Hoe gaaf zou het zijn,
wanneer je in de belevingswereld van twee cassières iets kunt uitleggen
over wat bedoeld wordt met wedergeboorte in de christelijke traditie!
Tijdens het PreekFestival in 2019 was
er een sessie over Literatuur & Prediking, onder leiding van
(inmiddels dr.) Tjerk de Reus. Wie erbij was, weet hoe fascinerend dat
was. Zo’n 150 collega’s hingen aan de lippen van een literatuurcriticus
van formaat, die literaire thema’s zo weet te verwoorden dat je ineens
‘de theologie erin ziet’. Daar ontstond het idee om datzelfde een keer
uitgebreider te doen. We selecteren een roman, Tjerk legt een middag uit
wat hij allemaal in die roman leest, en daarna gaat elke deelnemer zelf
aan de slag en verwerkt die existentiële en theologische thematieken in
een preek. In de tweede sessie bespreken we die ervaringen en leren we
van elkaars preken.
We selecteerden ‘Regeneratio'. De
andere roman die we behandelen is Jack,
van Marilynne Robinson. Daar stuiten we op een andere thematiek. Gaat dat
boek in essentie niet over de vraag of een leven een verloren leven kan
zijn? Zo ziet Jack zijn leven, denk ik, als ‘gedoemd te mislukken’. Ook
in metafysische zin. Verkent Robinson in deze roman die vragen?
In onze najaarscursus gaan we deze
vragen aan. Klinkt misschien wat als ‘voor eigen parochie’, maar ik denk
dat het je goed zou doen, zo’n gezamenlijke lezing en oefening, samen
woorden zoeken voor werkelijkheden als wedergeboorte, verlorenheid en
verlossing. Op de website vind je de manieren om je op te geven. De cursussen
zijn ’s middags, voor de file zit je weer in de auto, en het is op de
Wittenberg in Zeist. We organiseren het samen met de PEP. Als je meedoet,
weet je gelijk welke twee zomerboeken je kunt meenemen op vakantie.
Meer informatie en inschrijven via pepredikanten.nl
|
|
|
|
|
|
|
Het nieuwe boek van dr. Willem Maarten
Dekker is ook een soort ‘lezing’ van onze cultuur, maar dan gericht op
het begrip ‘geluk’. Aan de hand van filosofen, poëzie, psychiaters,
bijbelfragmenten en theologen maakt hij scherpe observaties over hoe
geluk beleefd wordt in onze tijd. Bijvoorbeeld: Geluk is gesubjectiveerd. Het
is niet meer verbonden met deelnemen aan het objectief goede. Maar er worden in het
boek ook woorden gegeven aan het goed recht van geluk en aan een integere
christelijke verwoording van wat geluk is. Er zitten schitterende
passages in het boek, over het geluk van de rechtvaardiging, over
seksualiteit en vriendschap, over bijbellezen, dag in dag uit, en van
voor tot achter, en dat steeds opnieuw, zodat God levend voor je wordt. Het
gaat ook over betekenisloosheid, en dat het goed is dat onder ogen te
zien, omdat het je ook juist tot Christus kan duwen.
Koos van Noppen en ik waren
enthousiast, en we gingen naar Waddinxveen voor een interview. Dat was
een mooie morgen. Met humor, oprechtheid en inzichtgevende observaties.
Bij deze het gesprek.
|
|
|
|
3. Samen lezen
en studeren: ‘Jezus’ van Henk Bakker
Richting Advent en Kerst, in de
liturgische luwte van het najaar, is het misschien een goed moment om
samen een nieuw boek over Jezus te lezen. Henk Bakker heeft een boek
geschreven over Jezus en dat is goed ontvangen. Los van hoe je het boek
taxeert overigens, is het sowieso goed om steeds opnieuw je taal te
verdiepen en te verfrissen, zeker als het gaat om Hem. Hoe goed doet het
de gemeente als ze in de prediking en in de gebeden proeft dat er iemand
op de kansel staat die opnieuw bezield is geraakt door Jezus. Hoe
verrijkend is het wanneer je ook qua theologie en geestelijke verdieping
iets nieuws ontdekt door studie en gesprek, en popelt om dat vanaf kansel
en in catechese dóór te geven.
In de tweede week van oktober beginnen
we daarom twee leesgroepen met collega’s (regionaal gespreid), onder
leiding van dr. Wim Dekker.
Kijk op Cursussen en studiedagen -
IZB voor verdere informatie en inschrijven.
|
|
|
|
|
|
|
4. Het goede
leven coram Deo
Ds. Leo de Wit benaderde ons een tijdje
geleden om samen met Areopagus een cursus te organiseren. Over het goede
leven coram Deo.
Wij herkenden dat thema en gingen er graag op in. Het is immers wel
frappant. Als Vlaamse psychiaters zeggen dat onze cultuur ons ziek maakt, dan wordt
er breed instemmend geknikt. Misschien dat we dat in de kerk dus ook
moeten durven zeggen: omwille van het goede leven, kijk uit met alles in
deze tijd wat je uit elkaar trekt.
Maar, wat is dan dat goede leven? En
laten we eerlijk zijn: Oefenen we ook in de kerk in dat goede leven wel?
Daar gaat deze preektraining over: een tweedaagse, we gaan met
verschillende pericopen aan de gang, je verfrist je eigen homiletische
vaardigheden en je doet de ervaring weer op dat theologiseren in essentie
een gezamenlijke activiteit is.
Deze tweedaagse is momenteel
volgeboekt.
|
|
|
|
|
|
|
5. Dear
Mahirwe/ Dear Kees – Correspondentie met een Rwandese collega
Waarom zouden we vooral uit de krant
lezen over mondiale ontwikkelingen (migratiestromen, ecologische
veranderingen, spanning tussen Christendom en Islam)? Waarom niet veel
directer, bijvoorbeeld van een collega? Wat betekenen die ontwikkelingen
voor de lokale gemeente, voor de prediking? We zochten contact met de
GZB, en Jaap Haasnoot noemde de naam van rev. Mahirwe Obadias, uit
Rwanda. Vorige keer schreef hij over de effecten van Covid op predikant
en gemeente. Toenemende armoede betekent voor predikanten in Rwanda dat
er ook voortdurend een vraag om eten en drinken aan je wordt gesteld. In
de vorige brief schreef collega Mahirwe dat sommige gemeenteleden dit
beleven als een beproeving, maar juist dan hun trouw en geloof tonen.
Anderen haken af, tenminste, ik meende dat hij dat schreef. Er zat een
fascinerende uitdrukking in die eerste brief: Some even went back fishing. Of lees ik
daar veel te veel in, en gaat het letterlijk om ‘landlui’ die om te
kunnen eten de zee opzoeken? Dat is het intrigerende van intercultureel
contact in de wereldkerk: Wat bedoel je, herken je onze situatie, begrijp
ik de jouwe? Ik vroeg Mahirwe daarom ook naar secularisatie.
Bij deze mijn brief. Volgende
keer hopen we zijn antwoord te lezen.
|
|
|
|
|
|
|
6. ‘Mag ik u
voorgaan in gebed?’
Tijdens de coronacrisis waren alleen
online uitzendingen mogelijk en dat gaf collega Hendrik Mosterd
(Adventkerk, Amersfoort) een ‘extra gevoel van urgentie’ bij de
voorbereiding van de preek en de liturgie – en dan vooral ook de gebeden.
Hij liet zich daarbij inspireren door werk van Walter Brueggemann. ‘Bij
het bidden van deze gebeden had ik sterk het gevoel dat er verstilling en
concentratie gebeurde. Meer dan bij andere gebeden had ik het gevoel dat
wij inderdaad samen voor het aangezicht van God kwamen te staan.’
Op ons verzoek schreef Hendrik Mosterd er een bijdrage over voor Company of Preachers: Naderen tot
God. Een waardevol pleidooi voor meer focus
in de gebeden van de liturgie, dat helpt om je te concentreren en om
meegenomen te worden. Als toegift vind je hierbij ook nog twee gebeden die Hendrik in de diensten uitsprak.
|
|
|
|
|
|
|
7. Bemoediging
predikanten en kerkelijk werkers
Areopagus-start, 31
augustus, St. Joriskerk, Amersfoort
Opstarten na de vakantie is altijd al
een ding, dit jaar helemaal. Wat
ga je doen komende maanden? We dachten: Waarom komen we niet even bij
elkaar op een avond aan het begin van het seizoen. Een mooie kerk, mooi
stuk muziek, gebed en een lied, en hopelijk iets van bezieling. Daarna
een glas wijn en elkaar weer wat spreken.
Ben je predikant of kerkelijk werker,
welkom. Het is in het koor van de St. Joriskerk, in Amersfoort,
dinsdagavond 31 augustus, inloop vanaf 19.45 uur/20.00 uur begin. Het is
een bijeenkomst ter bemoediging en inspiratie. Kees van Ekris,
studieleider van Areopagus, zal iets delen over het Areopagus-boek dat
hij aan het schrijven is, Op
blote voeten. Preken voor tijdgenoten (het is op twee
hoofdstukken na gereed en verschijnt voorjaar 2022). Paul Visser gaat
voor in een liturgisch moment, met muziek en voorbede voor elkaar. Daarna
dus tijd om elkaar te ontmoeten en bij te praten. Ervaar de kameraadschap
en onderlinge verbondenheid, aan het begin van een nieuw seizoen. Vooraf
aanmelden is noodzakelijk.
Meld je hier aan en reis zo mogelijk gezamenlijk.
|
|
|
|
|
|
|
Tijding Magazine:Begin
deze maand verscheen een zomer-magazine van de IZB, meer dan 50 pagina’s
met interviews en reportages. O.a. een uitvoerig gesprek met Henk
Boerman, coördinator missionaire projecten; een reportage uit
Sebaldeburen, een blik achter de schermen van de bijbelpodcast Eerst Dit
en een bijdrage over de pilot van Areopagus-lokaal. Ds. Wim Vermeulen
(Jacobikerk, Utrecht) schreef een essay over de prioriteiten van de
gemeente – een bijdrage die zich goed leent voor een bespreking in de
kerkenraad. Lees het nummer digitaal. Of mail je postadres even met info@izb.nl en bestel gratis extra
uitdeelexemplaren voor je kerkenraad/gemeente.
Studiemiddag: Donderdag
14 oktober organiseert de christelijke natuurbeschermingsorganisatie A
Rocha Nederland in samenwerking met de projectgroep ‘Eenvoudig leven’ in
de Amersfoortse Bergkerk een studiemiddag voor predikanten/theologen over
geloof en duurzaamheid. Wat staat de kerk te doen met het oog op de
klimaatverandering? Hoe preek je over de schepping? Hoe stel je het thema
‘duurzaamheid’ aan de orde in de gemeente? Sprekers zijn prof. dr. Kees
van der Kooi, emeritus hoogleraar VU / Erasmus Universiteit, en Paul
Schenderling Msc, econoom/publicist. Kijk hier voor meer info en aanmelding:
Een collegiale zomergroet, tot slot. We
sluiten dit bizarre covid-jaar af met een vreemde mix van gevoelens. De
opluchting dat we misschien weer konden gaan bouwen aan gewoonweg
contact, gewoonweg samenkomen, zingen, avondmaal vieren en weer eens een
gemeenteweekend ofzo, die opluchting was van korte duur. Blijkbaar moeten
we vooralsnog wennen aan het blijvend-ongewisse, wat dit betreft.
Misschien helpt het ons ook om de dingen wat los te laten. Wij hebben de
regie over de dingen niet, zoveel hebben we wel opnieuw geleerd. Om een
beroemde episcopaalse broeder te citeren: ‘Het is Uw kerk, ik zoek de
komende weken even wat refreshing’.
Hopelijk ontvang je tijd om wat uit te
ademen, dankbaar te zijn om wat je hebt mogen doen, af en toe wat
verwondering op te doen, over de bergen, de zee of een kind dat speelt in
het zand. Soms ook de vreugde van een bezoek aan zomaar een kleine
gemeente, in Frankrijk of Friesland, en te beseffen dat de kerk klein kan
worden, soms heel klein, maar nooit zonder betekenis.
|
|
|
|
|
Collegiale en amicale groet,
Mede namens Paul
Visser en het hele Team Areopagus
Kees van Ekris
(programmaleider IZB-Areopagus)
|
|
|
|
|
Elke maand schrijf ik je
graag enkele losse flarden over waar ik me als programmaleider van
Areopagus mee bezighoudt en wat we organiseren. Een
platform ook om elkaar te inspireren, met literatuur-, film- en
podcasttips, met suggesties over theologie, commentaren, Neu-erscheinungen,
homiletiek en cultuur. Hopelijk allemaal ten dienste van de preek van
komende zondag. Een platform, ook om je te attenderen op studiedagen,
bijeenkomsten en cursussen. Het is een maandelijks AreopagusMagazine,
maar dan korter. Heb je zelf een lees-, kijk- of luistertip, deel het via
mij met andere collega’s (cma.vanekris@izb.nl).
|
|
|
|
